Opis wyglądu Występowanie Odżywianie Rozmnażanie Znaczenie gospodarcze Ochrona Ciekawostki Nazwy w językach obcych
Dorada królewska to gatunek średniej wielkości ryby morskiej z rodziny prażmowatych. Występuje w Morzu Śródziemnym oraz pasie wód przybrzeżnych środkowej części wschodniego Oceanu Atlantyckiego.
Dorady posiadają wysokie, bocznie ścieśnione ciało. Ubarwienie srebrzyste z ciemniejszym grzbietem i jaśniejszym brzuchem oraz ze złotym paskiem między oczami. Żywi się głównie skorupiakami i małżami. Jest gatunkiem, który cechuje hemafrodytyzm, co oznacza, że wszystkie osobniki rodzą się jako samce i w wieku dwóch lat zaczynają przeobrażać się w samice, którymi pozostają do końca życia. Bardzo często hodowana w akwakulturach na potrzeby handlu.
| Domena: | eukarionty |
| Królestwo: | zwierzęta |
| Typ: | strunowce |
| Podtyp: | kręgowce |
| Gromada: | promieniopłetwe |
| Rząd: | okoniokształtne |
| Podrząd: | okoniowce |
| Rodzina: | prażmowate |
| Rodzaj: | Sparus |
| Gatunek: | Sparus aurata |
Ciało wysokie, bocznie ścieśnione. Mały otwór gębowy. Zęby na przodzie szczęk ostre, stożkowe, a na bokach i z tyłu - szerokie. Ubarwienie srebrzyste z ciemniejszym grzbietem i jaśniejszym brzuchem. Dorada osiąga długość ciała zazwyczaj do ok. 70 cm, maksymalnie 1 metra i maksymalną wagę ok. 5-6 kg.
Orientacyjna mapa występowania gatunku ryby: Dorada królewska (łac. Sparus aurata)
Ryba ta występuje w Morzu Śródziemnym oraz pasie wód przybrzeżnych środkowej części wschodniego Oceanu Atlantyckiego od wybrzeża Senegalu na półudniu po Azory na zachodzie i wybrzeża Angli na północy.
Żywi się głównie skorupiakami i małżami ale zdarza się jej jeść również inne małe ryby oraz algi morskie.
Jest gatunkiem, który cechuje hemafrodytyzm, co oznacza, że wszystkie osobniki rodzą się jako samce i w wieku dwóch lat zaczynają przeobrażać się w samice, którymi pozostają do końca życia. W naturalnym środowisku samice składają ikrę na przełomie jesieni i zimy.
Tradycyjnie dorada królewska była hodowana ekstensywnie w przybrzeżnych lagunach oraz w stawach półsłonych, między innymi w systemie valliculture na północy Włoch oraz w tradycyjnych esteros na południu Hiszpanii. Jednakże w latach 80. udało się sztucznie rozmnażać dorady królewskie i powstały systemy hodowli intensywnej, zwłaszcza w klatkach na morzu. Dorada królewska – nazwana tak, ponieważ jej głowa ma srebrzysty kolor ze złotym paskiem między oczami, jakby koroną – stała się wówczas jednym z głównych gatunków hodowlanych w akwakulturze europejskiej.
Rozmnażanie – Zdrowe tarlaki były kiedyś selekcjonowane w środowisku naturalnym. Jednakże obecnie ikra dorady pochodzi najczęściej od ryb hodowanych na fermach. W każdym sezonie reprodukcyjnym należy koniecznie kontrolować liczbę samców i samic, ponieważ ten gatunek, który cechuje dwupłciowość (hermafrodytyzm), zmienia płeć w ciągu swojego życia: przez trzy pierwsze lata życia jest samcem, a następnie aż do śmierci samicą. Dorosłe ryby przygotowuje się do rozmnażania dzięki fotomanipulacji (kontroli czasu światła dziennego). Samiec zapładnia jaja samicy. Ikra unosi się na powierzchni wody. Wówczas zbiera się ją i przenosi do zbiorników inkubacyjnych, w których dochodzi do wylęgu 48 godzin później.
Hodowla narybku – doradę i labraksa łączą podobne metody hodowli narybku i oba gatunki hodowane są w tych samych wylęgarniach, zazwyczaj niezależnych. Świeżo wykluta larwa jest mikroskopijnych rozmiarów, a na połowę jej ciała składa się pęcherzyk żółtkowy, którym się żywi. Zawiera on pełen wachlarz substancji odżywczych: białka, aminokwasy, glikogeny, fosfolipidy. Sześć dni po wylęgu, larwa pochłonęła już pęcherzyk żółtkowy i może zacząć odżywiać się samodzielnie: jest hodowana w ten sam sposób, jak narybek labraksa. Na jej pożywienie składają się mikroskopijne algi oraz zooplankton (wrotki), następnie solowce, a na zakończenie sztuczna pasza o wysokiej zawartości białka (zobacz także opis: Labraks europejski).
Tuczenie – W hodowlach ekstensywnych dorady królewskie są zazwyczaj hodowane wraz z mugilokształtnymi, labraksami i węgorzami. Ryby odżywiają się w sposób naturalny. W systemach półekstensywnych, strefa hodowlana jest użyźniana poprzez dodawanie paszy przemysłowej, by zwiększyć dostępność naturalnego pożywienia. W systemach intensywnych dorady królewskie są tuczone za pomocą granulek przemysłowych w stawach ziemnych lub, w przypadku większości produkcji na Morzu Śródziemnym i na Wyspach Kanaryjskich, w klatkach na morzu. Średnio dorady królewskie osiągają rozmiary handlowe po upływie półtora roku. Ubój dorad prowadzony jest z wykorzystaniem szoku termicznego. Ryby umieszcza się w zbiornika wypełnionych lodowatą wodą, by skrócić ich cierpienie.
Wykorzystanie spożywcze – Dorady królewskie sprzedawane są w różnych rozmiarach i spożywane w „porcjach”. Ryby ważą zazwyczaj od 400 do 600 g i są sprzedawane w postaci świeżych tusz lub wypatroszone. Głównymi rynkami zbytu są Włochy i Hiszpania. Jednakże ryba ta staje się także coraz bardziej popularna w Europie Północnej. Jako że istniejące rynki zaczynają wykazywać oznaki nasycenia, firmy opracowują nowe produkty przetworzone, jak na przykład duże okazy ponad 1 kg (dla restauracji), oraz filety i mrożonki.
Nie posiada
Dorada była ulubioną rybą starożytnych Rzymian. Spożywana najczęściej w postaci ryby patroszonej - pieczonej lub grillowanej, względnie filetów rybnych.
Jest także niezastąpiona jako składnik sushi.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku ryby Dorada królewska w innych językach: