Opis wyglądu Występowanie Odżywianie Rozmnażanie Znaczenie gospodarcze Ochrona Ciekawostki Nazwy w językach obcych
Certa to anadromiczna, nieduża ryba z rodziny karpiowatych. Występuje w zlewiskach Morza Północnego (na wschód od Renu), Bałtyckiego, Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego oraz jeziora Ładoga i Pejpus. Na północy jej zasięg sięga południowej Szwecji i Finlandii. Żyje w dolnych partiach wolno płynących rzek oraz w przybrzeżnych wodach morskich.
Certa ma wydłużone ciało, mocno bocznie spłaszczone, na brzuchu pozbawiony łusek kil, na grzbiecie przed płetwą grzbietową również pozbawiony łusek rowek. Grzbiet szarawo-niebieski, boki srebrzyste, brzuch biały, tęczówka szarobrązowa. Płetwy parzyste i odbytowa żółtawe lub czerwonawe. Żywi się zooplanktonem, larwami ochotkowatych, małżoraczkami, gąbkami, ślimakami, małżami, racicznicami, ikrą oraz glonami.
Domena: | eukarionty |
Królestwo: | zwierzęta |
Typ: | strunowce |
Podtyp: | kręgowce |
Gromada: | promieniopłetwe |
Rząd: | karpiokształtne |
Rodzina: | karpiowate |
Rodzaj: | Vimba |
Gatunek: | Vimba vimba |
Długość do 50 cm (zazwyczaj 30–40 cm). Ciało wydłużone, mocno bocznie spłaszczone, na brzuchu pozbawiony łusek kil, na grzbiecie przed płetwą grzbietową również pozbawiony łusek rowek. Otwór gębowy miękki, o grubych wargach, brzuszny położony w dolnej części wystającego pyska. Płetwa ogonowa głęboko wcięta, jej górny płat jest dłuższy niż dolny. Grzbiet szarawoniebieski, boki srebrzyste, brzuch biały, tęczówka szarobrązowa. Płetwy parzyste i odbytowa żółtawe lub czerwonawe. W okresie tarła grzbiet i boki stają się prawie czarne, a spód ciała pomarańczowy lub żółty. U samców występuje wysypka tarłowa.
Zlewiska Morza Północnego na wschód od Renu, Bałtyckiego, Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego oraz jeziora Ładoga i Pejpus. Na północy sięga do południowej Szwecji i Finlandii.
Żyje w dolnych partiach wolno płynących rzek oraz w przybrzeżnych wodach morskich. Przebywa w głębokiej wodzie ponad twardym dnem. W okresie tarła podejmuje dalekie nieraz wędrówki w górę rzek docierając do krainy lipienia.
Żywi się zooplanktonem, larwami ochotkowatych, małżoraczkami, gąbkami, ślimakami, małżami, racicznicami, ikrą oraz glonami. W czasie wędrówek tarłowych żeruje bardzo słabo.
Forma wędrowna dojrzałość płciową uzyskuje od 3 roku życia w górskich dopływach Wisły, formy niewędrowne dojrzałość płciową osiągają w wieku 7–8 lat. Do odbycia tarła potrzebuje wody o głębokości około 50 cm, przepływie rzędu 1 m/s i twardym dnie. Tarło jest porcyjne, zaczyna się w maju przy temperaturze około 15 °C, a kończy w lipcu. Samica składa około 100 tys. ziaren ikry. Wylęg po 3–6 dniach, po tygodniu zaczyna swobodnie pływać, ułuszczenie przy długości 2 cm. W wieku 5 lat certa ma około 20 cm i około 300 g, w wieku 10 lat 30 cm i 0,5 kg.
W Polsce certa miała bardzo duże znaczenie gospodarcze, jednak zabudowa rzek i nadmierne połowy spowodowały drastyczny spadek jej pogłowia. Na wschodzie posiada jeszcze dość duże znaczenie. Wędkarze łowią ją na spławik, na przepływankę oraz na grunt.
Wymiar ochronny: 30 cm
Okres ochronny:
Certa jest gatunkiem anadromicznym, ciągnącym w górę pod prąd wody czyli gatunkiem dwuśrodowiskowego zwierzęcia wodnego odbywającego wędrówkę anadromiczną – większość życia spędza w wodach słonych, a do rozmnażania przystępuje w wodach słodkich. Młode osobniki następnego pokolenia wracają do wód słonych. Należą do nich między innymi jesiotry, większość łososiowatych, minóg morski, stynka, aloza i właśnie certa.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku ryby Certa w innych językach: