Opis wyglądu Występowanie Odżywianie Rozmnażanie Znaczenie gospodarcze Ochrona Ciekawostki Nazwy w językach obcych
Flądra strzałozębna (łac. Atheresthes stomias) to gatunek niedużej ryby morskiej z rodziny flądrowatych, zamieszkującej zimne wody północnego Oceanu Spokojnego.
Flądra strzałozębna posiada typowe dla ryb flądrokształtnych spłaszczone, lekko wydłużone ciało. Osiąga przeciętny rozmiar ok. 40-65 cm długości i ciężar od 1,5 do 3 kg. Skóra, po stronie z oczami, ma kolor ciemnobrązowy z nieregularnymi, nieznacznie jaśniejszymi i ciemniejszymi przebarwieniami, do prawie czarnego w okolicach głowy oraz jasnobrązowy z fioletowatym odcieniem po stronie "ślepej". Stosunkowo duży pysk zaopatrzony jest na obu szczękach w dwa rzędy ostrych zębów w kształcie grotów strzał - stąd wzięła się nazwa tego gatunku w wielu językach. Dożywa do 25 lat. Jest drapieżnikiem - odżywia się skorupiakami, mięczakami oraz mniejszymi osobnikami innych gatunków ryb. Jeszcze do niedawna (lata 90-te ubiegłego wieku) flądra strzałozębna nie była cenną zdobyczą dla przemysłu rybnego ze względu na trudności z przechowywaniem mięsa w dobrej jakości.
Domena: | eukarionty |
Królestwo: | zwierzęta |
Typ: | strunowce |
Podtyp: | kręgowce |
Gromada: | promieniopłetwe |
Rząd: | flądrokształtne |
Rodzina: | flądrowate |
Podrodzina: | pleuronectinae |
Rodzaj: | Atheresthes |
Gatunek: | Atheresthes stomias |
Flądra strzałozębna posiada typowe dla ryb flądrokształtnych spłaszczone, lekko wydłużone ciało. Osiąga przeciętny rozmiar ok. 40-65 cm długości i ciężar od 1,5 do 3 kg. Maksymalny zanotowany rozmiar to 84 cm i 8,6 kg wagi. Oczy znajdują się na prawej, "górnej" stronie ciała. Skóra pokryta jest grzebykowatymi łuskami na górnej stronie ciała i cykloidalnymi po stronie dolnej. Skóra, po stronie z oczami, ma kolor ciemnobrązowy z nieregularnymi, nieznacznie jaśniejszymi i ciemniejszymi przebarwieniami, do prawie czarnego w okolicach głowy oraz jasnobrązowy z fioletowatym odcieniem po stronie "ślepej". Płetwa grzbietowa zaczynająca się mniej więcej na wysokości oczu posiada od 92 do 109 miękkich promieni, natomiast płetwa odbytowa ma od 72 do 90 również wyłącznie miękkich promieni i rozpoczyna się mniej więcej na wysokości końca małych płetw piersiowych. Płetwa ogonowa posiada 47 - 49 promieni i jest lekko wcięta w kształcie półksiężyca.
Flądra strzełozębna posiada stosunkowo duży pysk zaopatrzony na obu szczękach w dwa rzędy ostrych zębów w kształcie grotów strzał - stąd wzięła się nazwa tego gatunku w wielu językach. Nozdrza jak i dobrze widoczna linia boczna występują po obu stronach ciała przy czym nozdrza od dolnej strony zaopatrzone są w swego rodzaju zawór / klapkę zamykającą się prawdopodobnie gdy ryba przebywa przy dnie. Gatunek ten porusza się poprzez wężowate/węgorzowate ruchy całego ciała oraz płetwy ogonowej.
Flądra strzałozębna zamieszkuje zimne wody północnego Oceanu Spokojnego od pacyficznych wybrzeży półwyspu Kamczackiego w Rosji na zachodzie swojego obszaru występowania, poprzez wybrzeża Morza Beringa, wzdłuż Wysp Aleuckich i wybrzeży Alaski na północy oraz w pobliżu północno-zachodnich wybrzeży Kanady i Stanów Zjednoczonych - aż do okolic Los Angeles w południowej Kalifornii. Przebywa na głębokościach od 15 do 1150 metrów przy czym najczęściej spotkać ją można pomiędzy 100 a 700 metrami na piaszczystym, żwirowym lub mulistym podłożu.
Jest najliczniejszym i najczęściej występującym gatunkiem ryb zamieszkujących wody Zatoki Alaskańskiej.
Flądra strzałozębna jest typowym drapieżnikiem żywiącym się wszelkiego rodzaju organizmami nektonowymi (zob. Nekton), które może upolować w swoim środowisku bytowania. Najczęściej jej łupem padają skorupiaki, mięczaki, głowonogi oraz narybek i mniejsze osobniki innych gatunków ryb, np. mintaja, olakona, gromadnika, śledzi pacyficznych, tobiaszowatych czy dorszowatych. Larwy i narybek flądry strzałozębnej zywią się w początkowej fazie życia planktonem i zooplanktonem, np. krylem, ikrą i larwami innych ryb.
Samce flądry strzałozębnej osiągają dojrzałość płciową w wieku 5-6 lat przy średnim rozmiarze ok. 28-34 cm, natomiast samice w wieku 6-7 lat i wymiarze ok. 36-39 cm. Tarło odbywa się pomiędzy grudniem a lutym w zależności od obszaru występowania. Samice składają od 250.000 do 2.500.000 jaj, które po zapłodnieniu unoszą się swobodnie w toni aż do wyklucia, które następuje po kilku dniach w zależności od temperatury wody. Młode osobniki udają się następnie w stronę wybrzeży na płytsze wody i dopiero z wiekiem przemieszczają się na głębsze akweny. Flądra strzałozębna może dożyć 25 lat.
Jeszcze do niedawna (lata 90-te ubiegłego wieku) flądra strzałozębna nie była cenną zdobyczą dla przemysłu rybnego ze względu na specyficzny fakt - myksosporidiowce, mikroskopijne organizmy pasożytujące na tym gatunku flądry, po jej złowieniu i nieznacznym ogrzaniu uwalniają enzymy, które powodują mięknięcie mięsa, które to staje się mniej atrakcyjne pod względem komercyjnym. Mięso takie nie jest niebezpieczne dla ludzi i można je spożywać ale staje się mniej atrakcyjne dla handlu. Dlatego wcześniej ryby te sprzedawano tylko i wyłącznie świeże, na lokalnych rynkach zbytu, często pod błędną i mylącą nabywców nazwą innego gatunku: turbot, zanim mięso straciło swoje właściwości. Ze względu na dużą dostępność tego gatunku amerykański i kanadyjski przemysł rybny wraz z rządowymi i pozarządowymi agencjami badawczymi pracował nad wynalezieniem bezpiecznych dodatków spożywczych, które mogłyby zniwelować działanie enzymu i uchronić "rozkład" mięsa, a które w efekcie umożliwiłyby połowy na większą skalę i pozwoliły zarabiać również na produkcji i sprzedaży tego gatunku globalnie. W ostatnich latach takie środki zostały odkryte i obecnie flądrę strzałozębną można znaleźć w sklepach na całym świecie - również w Polsce. Najczęściej mięso tego gatunku można spotkać w postaci mrożonych filetów lub też przetworzone - np. w postaci paluszków surimi.
Ze względu na obfitość występowania flądry strzałozębnej oraz ograniczone połowy, gatunek ten nie jest w żadnym stopniu zagrożony i nie znajduje się pod ochroną.
Flądra strzałozębna jest ważnym składnikiem naturalnego łańcucha pokarmowego na terenach, na których występuje. Jej ikra, narybek i młode osobniki są łakomą zdobyczą dla innych gatunków ryb - np. dorszowatych lub morszczukowatych. Dorosłe osobniki natomiast są znaczącym elementem diety lwów morskich Stellera, zwanych popularnie uchatkami grzywiastymi, i stanowią od 20% do 35% ich pokarmu.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku ryby Flądra strzałozębna w innych językach: