Opis wyglądu Występowanie Odżywianie Rozmnażanie Znaczenie gospodarcze Ochrona Ciekawostki Nazwy w językach obcych
Tobiasz (łac. Ammodytes tobianus) to gatunek małej ryby morskiej z rodziny dobijakowatych zamieszkującej wody północno-wschodniego Atlantyku od Murmańska na północy do północnych wybrzeży Afryki na południu, przy brzegach Islandii oraz w Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim i Morzu Czarnym, rzadziej w Morzu Śródziemnym.
Tobiasze osiągają rozmiar około 20 centymetrów (max. 23 cm). Ciało ma mocno wydłużony kształt o owalnie spłaszczonym przekroju. Głowa jest również wydłużona i ostro zakończona szpiczastymi szczękami, przy czym dolna szczęka jest widocznie wysunięta ku przodowi. Ubarwienie tobiasza może być przedstawiane jako zielonkawo-żółte w górnej części, do żółtawego bądź beżowego na samym grzbiecie, oraz stalowo-srebrzyste na bokach i brzuchu. Tobiasze żywią się głównie skorupiakami i innymi bezkręgowcami planktonowymi, glonami i algami, rzadziej narybkiem.
| Domena: | eukarionty |
| Królestwo: | zwierzęta |
| Typ: | strunowce |
| Podtyp: | kręgowce |
| Gromada: | promieniopłetwe |
| Rząd: | okoniokształtne |
| Podrząd: | ostroszowce |
| Rodzina: | dobijakowate |
| Rodzaj: | Ammodytes |
| Gatunek: | Ammodytes tobianus |
Ciało tobiasza ma mocno wydłużony kształt o owalnie spłaszczonym przekroju. Głowa jest również wydłużona i ostro zakończona szpiczastymi szczękami, przy czym dolna szczęka jest widocznie wysunięta ku przodowi. Pokrywa górnej szczęki może się przesuwać w kierunku dolnej szczęki w celu stworzenia "tuby" służącej do pobierania pokarmu. W górnej części pyska tobiaszy brak zębów.
Łuski na brzuchu ryby tworzą charakterystyczny wzór nawiasu ostrokątnego "<" lub ">" skierowanego w stronę głowy ryby. Płetwy piersiowe są małe i nisko osadzone, płetwy brzuszne nie występują. Płetwa grzbietowa oraz odbytowa są znacząco wydłużone (odpowiednio 48-59 oraz 24-32 promieni) i biegną aż do trzonu ogona. Płetwa ogonowa jest rozwidlona w kształcie litery V - lub wspomnianego już nawiasu.
Ubarwienie tobiasza może być przedstawiane jako zielonkawo-żółte w górnej części, do żółtawego bądź beżowego na samym grzbiecie, oraz stalowo-srebrzyste na bokach i brzuchu.
Tobiasze osiągają rozmiar około 20 centymetrów (max. 23 cm).
Przeciętny okres życia tobiaszy wynosi 4-5 lat (max. 7 lat).
Orientacyjna mapa występowania gatunku ryby: Tobiasz (łac. Ammodytes tobianus)
Tobiasz zamieszkuje wody północno-wschodniego Atlantyku od Murmańska na północy do północnych wybrzeży Afryki na południu, przy brzegach Islandii oraz w Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim i Morzu Czarnym, rzadziej w Morzu Śródziemnym.
Przebywa zazwyczaj w strefach przybrzeżnych, w pobliżu plaż, w zatokach, w strefie pływów morskich oraz w ujściach rzek. Preferuje piaszczyste podłoże, w którym się zagrzebuje w momencie zagrożenia. Bardzo rzadko spotykany na otwartym morzu lub głębokości powyżej 100 metrów.
Tobiasze żywią się głównie skorupiakami i innymi bezkręgowcami planktonowymi, glonami i algami (np. okrzemka), rzadziej narybkiem.
Wśród tobiaszy występują dwie różne, często sympatryczne grupy, które jednak nie zostały sklasyfikowane jako odrębne podgatunki chociaż różnią się od siebie okresem odbywania tarła (luty-kwiecień i wrzesień-listopad), średnią ilością kręgów w kręgosłupie - od 60 do 68 szt. (jesienią wyższa niż wiosną), strukturą budowy otolitu i terenem siedlisk.
Jak wspomniano wcześniej tarło tobiaszy odbywa się zazwyczaj wiosną lub, w przypadku niektórych populacji, jesienią.
Samica składa od 4.000 do 20.000 jaj na dnie, gdzie przywierają one do ziarenek piasku. Wylęg następuje po upływie kilku tygodni - w zależności od temperatury wody.
Młode tobiasze osiągają dojrzałość płciową w wieku 1-2 lat przy rozmiarze około 8 cm.
Tobiasze poławiane są na skalę przemysłową na Morzu Północnym - używane głównie do przerobu na mączkę rybną.
Tobiasz nie jest w Polsce objęty ochroną gatunkową oraz nie ma zdefiniowanego okresu ochronnego.
Tobiasze stanowią jeden z głównych rodzajów pokarmu innych ryb drapieżnych np. dorszy. W związku z tym oraz biorąc pod uwagę, że ich naturalnym środowiskiem są wody przybrzeżne, tobiasze są często i chętnie wykorzystywane przez wędkarzy jako przynęta (w postaci całych rybek lub filetów) zarówno w surfcastingu, czyli połowach odległościowych z plaży, jak i przybrzeżnych połowach z łodzi. Równie popularne są sztuczne przynęty, tzw. pilkery, w kształcie tobiasza stosowane przy połowach dorszy w trakcie rejsów na specjalnie przystosowanych do tego celu kutrach.
Popularna, skrócona nazwa tobiasza to: tobias.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku ryby Tobiasz w innych językach: