Opis wyglądu Występowanie Odżywianie Rozmnażanie Znaczenie gospodarcze Ochrona Ciekawostki Nazwy w językach obcych
Głowacica to słodkowodna, drapieżna ryba z rodziny łososiowatych, która ze względu na swoje pierwotne występowanie w dorzeczu środkowego i dolnego Dunaju zwana jest łososiem Dunaju. Obecnie występuje również w Renie i jego dorzeczu.
Przeciętnie głowacica osiąga 80 do 100 cm długości, ważąc przy tym 5–10 kg. Piętnastoletnie osobniki mogą mierzyć 150 cm i osiągać masę 52 kg. Ciało wydłużone, wrzecionowate, okrągłe w przekroju. Głowa duża, lekko spłaszczona, z szeroko wyciętym otworem gębowym sięgającym poza krawędź oka. Grzbiet brązowawy lub zielonkawoszary, boki jaśniejsze z miedzianym połyskiem, brzuch biały. Na bokach liczne, nieregularnie rozmieszczone, małe, ciemne plamki. Głównym pokarmem głowacicy są ryby takie jak płoć, jaź, jelec, kiełb, kleń oraz łososiowate. Zjada również owady, bezkręgowce, żaby, małe ssaki i ptaki wodne.
| Domena: | eukarionty |
| Królestwo: | zwierzęta |
| Typ: | strunowce |
| Podtyp: | kręgowce |
| Gromada: | promieniopłetwe |
| Rząd: | łososiokształtne |
| Rodzina: | łososiowate |
| Rodzaj: | Hucho |
| Gatunek: | Hucho hucho |
Przeciętnie głowacica osiąga 80 do 100 cm długości, ważąc przy tym 5–10 kg. Piętnastoletnie osobniki mogą mierzyć 150 cm i osiągać masę 52 kg. Największy złowiony osobnik mierzył 183 cm i ważył 60 kg.
Ciało wydłużone, wrzecionowate, okrągłe w przekroju. Głowa duża, lekko spłaszczona, z szeroko wyciętym otworem gębowym sięgającym poza krawędź oka. Pysk uzbrojony jest w 4–8 hakowate zęby umieszczone w jednym rzędzie. Pierwsze łuki skrzelowe zaopatrzone są w 16–18 wyrostków filtracyjnych. Głowacica posiada względnie dużą płetwę tłuszczową, natomiast pozostałe płetwy są dość małe. Płetwa ogonowa jest wyraźnie karbowana. Łuski bardzo drobne.
Grzbiet brązowawy lub zielonkawoszary, boki jaśniejsze z miedzianym połyskiem, brzuch biały. Na bokach liczne, nieregularnie rozmieszczone, małe, ciemne plamki.
Orientacyjna mapa występowania gatunku ryby: Głowacica (łac. Hucho hucho)
Ze względu na swoje pierwotne występowanie w dorzeczu środkowego i dolnego Dunaju zwana jest łososiem Dunaju. Obecnie występuje również w Renie i jego dorzeczu. Zaaklimatyzowała się także w rzekach gór Atlasu w Maroku, gdzie temperatura wody dochodzi do 26 stopni C. Jednak tam nie może rozmnażać się naturalnie.
W Polsce występuje w Czarnej Orawie dopływie Wagu oraz w rzekach zarybianych tym gatunkiem. Są to Poprad, Dunajec, San, Raba, Skawa, Soła, Nysa Kłodzka, Bóbr, Gwda oraz w czorsztyńskim zbiorniku zaporowym. Liczebność polskiej głowacicy szacuje się na 1500–2000 dorosłych osobników.
Potrzebuje wód zimnych dobrze natlenionych, szybko płynących o kamienistym dnie. Najliczniej występuje w rzekach ze żwirowym lub kamienistym dnem. Żyje samotnie. Jest rybą stanowiskową, zażarcie broniącą swego ściśle określonego terytorium przed wszelkimi konkurentami. Najchętniej przebywa w głębszych partiach wód o silnym nurcie. Odznacza się tolerancją ekologiczną, może żyć nawet w lekko zanieczyszczonych wodach.
Głównym pokarmem głowacicy są ryby takie jak płoć, jaź, jelec, kiełb, kleń oraz łososiowate. Zjada również owady, bezkręgowce, żaby, małe ssaki i ptaki wodne.
Wielkość ryb jakie jest w stanie połknąć stanowi około 35% jej długości.
Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku 3–4 lat, a samce w wieku 4-5 lat. Przed tarłem ubarwienie samców ciemnieje, a boki stają się ciemnoczerwone. Samice nie przybierają barw godowych. Tarło odbywa się wiosną – w marcu i kwietniu, gdy temperatura wody osiąga 8–10 stopni. U samców tworzy się tak zwany hak tarłowy, czyli szczęka dolna o haczykowatym, kształcie. Grubieje im jednocześnie skóra – cecha niezbędna podczas gwałtownych walk z rywalami na tarliskach. W poszukiwaniu odpowiednich warunków do odbycia godów ryby wędrują w górę rzek lub w niewielkie pobliskie strumienie, gdzie w płytkich, ale bogatych w tlen miejscach wykopują w żwirowym dnie jamy. Samica uderzeniami ogona w żwirowe kamieniste dno robi wgłębienie, gdzie składa ikrę. Przyjmuje się, że na 1 kg masy samicy przypada 1000 jaj. Ikra o średnicy 4–6 mm ma barwę pomarańczową. Ze względu na stosunkowo późną porę tarła larwy głowacicy rozwijają się znacznie szybciej niż innych łososiowatych, bowiem woda jest już cieplejsza. Okres wylęgania w temperaturze 7–9 stopni Celsjusza trwa około 38 dni. Larwy wykluwają się najczęściej pod koniec maja bądź na początku czerwca. Po zużyciu zapasów woreczka żółtkowego (około 2 tygodnie) odżywiają się bezkręgowcami i skorupiakami, później małymi rybkami. Najczęściej są to strzeble potokowe, świnka i inne ryby karpiowate. Młode rosną bardzo szybko, po roku osiągają długość 16 cm. Przez okres młodociany (3 lata) mają brązowe ubarwienie z kilkunastoma stalowoszarymi poprzecznymi pasami.
Brak informacji o gospodarczym wykorzystaniu głowacicy.
Okres ochronny: 1 marca – 31 maja.
Wymiar ochronny: 70 cm.
Tygodniowy limit połowów: 1 sztuka.
Głowacica jest największą rybą łososiowatą i jedną z większych słodkowodnych.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku ryby Głowacica w innych językach: